ถาม  วันรณรงค์ให้วัคซีนโปลิโอแก่เด็กทั่วประเทศ(National Immunization Days-NIDS) หมายถึงอะไร
ตอบ  หมายถึงวันที่รณรงค์ให้วัคซีนโปลิโอชนิดกินแก่เด็กกลุ่มเป้าหมายทั้งหมด โดยให้พร้อมกันทั่วประเทศ
ให้แล้วเสร็จภายในระยะเวลาอันสั้น (1-3วัน) โดยไม่คำนึงถึงประวัติการได้รับวัคซีนมาก่อน
การรณรงค์แต่ละปี จะต้องทำ2ครั้ง ห่างกัน4-6สัปดาห์

ถาม ทำไมต้องทำNIDS
ตอบ การทำ NIDS เป็นกลวิธีที่สำคัญ ในการกวาดล้างโรคโปลิโอเพราะจะช่วยเพิ่มจำนวนเด็กในชุมชนที่มี
ภูมิต้านทานต่อโรคโปลิโอให้มากขึ้นอย่างรวดเร็ว เป็นการเพิ่มระดับความต้านทานของทั้งชุมชน(เพิ่ม herd immunity)
และที่สำคัญ วัคซีนโปลิโอจะกระตุ้นให้เกิดหรือเพิ่มภูมิต้านทานเฉพาะที่ในลำไส้ (secretory IgA)ของเด็กในชุมชนทั้งหมด
ที่ได้รับวัคซีนในเวลาเดียวกัน ซึ่งภูมิต้านทานเฉพาะที่นี้จะต่อต้านไม่ให้เชื้อโปลิโอที่ก่อโรค(มีอยู่ตามธรรมชาติ)
เข้าไปแบ่งตัวเพิ่มจำนวนมากขึ้นได้
ดังนั้น เชื้อที่ก่อโรคก็จะอยู่ในตัวผู้ที่มีภูมิต้านทานเฉพาะที่ได้เพียงระยะเวลาสั้นๆ และถูกขับถ่ายออกมา
กับอุจจาระในช่วงเวลาสั้นๆ ทำให้โอกาสที่จะแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นลดลงไปด้วย  นอกจากนี้ในช่วงระยะเวลาที่ทำการรณรงค์
ให้วัคซีนโปลิโอแก่เด็กทุกคนพร้อมกันทั่วประเทศ เชื้อวัคซีนไวรัสที่เข้าไปจะกีดกันเชื้อไวรัสที่ก่อโรคไม่ให้มีที่อยู่ในลำไส้คน
ซึ่งกลไกนี้จะมีประสิทธิภาพสูงถ้าให้วัคซีนโปลิโอแก่เด็กทุกคนพร้อมกันทั้งประเทศได้ภายในระยะเวลา1วัน
และจะได้ผลดีมากขึ้นถ้าประเทศใกล้เคียงจะดำเนินการพร้อมกัน
 
ดังนั้น ผลรวมของการให้วัคซีนแก่เด็กกลุ่มเป้าหมายทุกคนทั่วประเทศพร้อมๆกัน ในเวลาอันสั้น คือ
การสกัดกั้นวงจรการแพร่กระจายของเชื้อโปลิโอที่ก่อโรค เชื้อนี้ไม่มีแหล่งโรคอื่นๆ นอกจากในคน และ
ไม่สามารถอยู่รอดในสิ่งแวดล้อมได้นาน(half life 48ชม.) การทำNIDS หลายๆครั้ง จะทำให้เชื้อโปลิโอหมดไปในที่สุด

ถาม  ถ้าเด็กเคยได้รับวัคซีนโปลิโอมาในระยะเร็วๆนี้ วันที่รณรงค์จะให้วัคซีนหรือไม่
ตอบ  จะต้องให้ เพราะถึงแม้จะได้รับวัคซีนโปลิโอหลายครั้ง ในบางคนระดับภูมิต้านทานทั้งในเลือดและลำไส้
อาจจะยังไม่สูงพอที่จะป้องกันโรคได้ การได้รับวัคซีนอีกจะช่วยกระตุ้นให้ระดับภูมิคุ้มกันสูงขึ้น
การได้รับวัคซีนหลายครั้งไม่มีผลเสียแต่อย่างใด

ถาม   ผู้ที่ได้รับวัคซีนโปลิโอชนิดกินหลายครั้ง(มากกว่า 5 ครั้ง)จะเป็นอันตรายหรือไม่
ตอบ  ผลข้างเคียงจากวัคซีนโปลิโอชนิดกิน(OPV) มีน้อยมาก วัคซีนOPVอาจทำให้ผู้ที่ได้รับวัคซีนหรือ
ผู้ที่สัมผัสกับผู้ที่ได้รับวัคซีนมีอาการอัมพาตได้(Vaccine Associated Paralytic Poliomyelitis-VAPP)
ซึ่งอาจพบได้ในผู้ที่ยังไม่มีภูมิต้านทานและได้รับวัคซีนครั้งแรกประมาณ1รายใน1.4ล้านโด๊ส และจะลดลงเป็น1รายต่อ22ล้านโด๊ส
ในผู้ที่ได้รับวัคซีนครั้งหลัง ดังนั้น ผู้ที่ได้รับวัคซีนโปลิโอชนิดกินหลายครั้ง จึงมีความเสี่ยงที่เกิดจากการติดเชื้อ
ตามธรรมชาติน้อยมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเทียบกับความเสี่ยงที่เกิดจากการติดเชื้อตามธรรมชาติ
(ประมาณ1ใน100ถึง 1ใน1000)
จากรายงานการศึกษาของประเทศในทวีปอเมริกาใต้ที่กวาดล้างโปลิโอสำเร็จแล้วพบว่า
การทำNIDS ไม่ทำให้อัตราการเกิดVAPP สูงขึ้นมากกว่าการให้วัคซีนตามระบบปกติ

ถาม  การให้วัคซีนตามเป้าหมายปกติจะสับสนกับการได้รับวัคซีนในNIDSหรือไม่
ตอบ  การรณรงค์ให้วัคซีน ถือเป็นมาตรการเสริมต่างหากจากการให้วัคซีนตามเกณฑ์ปกติ ในขณะทำการรณรงค์
จึงไม่ต้องถามประวัติว่าเคยได้รับวัคซีนโปลิโอมาก่อนหรือไม่ และหลังได้รับวัคซีนในวันรณรงค์ ให้ไปรับวัคซีน
ตามเกณฑ์ปกติตามนัดหมาย

ถาม  เด็กที่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคโปลิโอครบถ้วนตามเกณฑ์แล้วมีโอกาสที่จะเกิดโรคโปลิโอได้ไหม
ตอบ  ยังมีโอกาสเกิดได้ การที่พบเด็กเป็นโรคโปลิโอโดยที่มีประวัติเคยได้รับวัคซีนโปลิโอครบถ้วนตามเกณฑ์
อาจเกิดได้จากปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยด้านผู้ป่วย
-ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไม่ตอบสนองต่อวัคซีนที่ได้รับ เช่น กรณีเด็กมีภาวะขาดสารอาหาร,กำลังป่วยหรือ
ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
ปัจจัยด้านวัคซีน
-การเก็บรักษาวัคซีนไม่ถูกต้อง
-การให้วัคซีนน้อยกว่าขนาดที่กำหนด เช่น เด็กบ้วนทิ้ง หรือวัคซีนบางส่วนไหลออกนอกปาก

 (คัดจากแนวทางการดำเนินงานโครงการรณรงค์ให้วัคซีนโปลิโอแก่เด็กพร้อมกันทั่วประเทศ ของกรมควบคุมโรคติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข)