ผู้หญิง กับ ก้อนในอุ้งเชิงกราน
pelvic mass , women , female , medbible

 

รังไข่ของผู้หญิงจะมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เพื่อทำหน้าที่ของมัน โดยจะมีถุงน้ำเกิดขึ้น และยุบไป หลังจากไข่ตก แต่ถุงน้ำที่เกิดขึ้นในรังไข่มักจะมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 7 ซม.

ปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้หญิงคือ การพบก้อนในอุ้งเชิงกราน ซึ่งอาจจะพบโดยบังเอิญ จากการคลำท้องด้วยตนเอง( มักจะมีขนาดใหญ่มาก ) ตรวจพบโดยบังเอิญขณะตรวจภายใน หรือ 
มีข้อแทรกซ้อนจากก้อนทำให้ต้องรับการรักษาอย่างฉุกเฉิน

เมื่อพบก้อนในอุ้งเชิงกรานแล้วจำเป็นต้องผ่าตัดหรือไม่ เป็นคำถามที่พบได้บ่อย 
คำตอบคือ ขึ้นกับก้อนนั้นเกิดจากอวัยวะอะไร เช่น ลำไส้ มดลูก กระเพาะปัสสาวะ หรือ รังไข่

ก้อนที่เกิดจาก ลำไส้ หรือ กระเพาะปัสสาวะ โดยทั่วไปมักจะต้องได้รับการสืบค้น หาสาเหตุ และมักจะจบลงด้วยการผ่าตัดเป็นส่วนใหญ่

ก้อนที่เกิดจากมดลูก ส่วนใหญ่ มักจะเป็นเนื้อไม่ร้าย มักจะไม่ต้องผ่าตัด ยกเว้น เริ่มก่อปัญหา หรือ ข้อแทรกซ้อน เช่น ประจำเดือนมามาก หรือมานาน เลือดออกผิดปกติ มดลูกโตมาก มดลูกโตเร็ว มีปัญหาเรื่องการแท้งบุตรบ่อย หรือ มีบุตรยาก

ก้อนที่เกิดจากรังไข่ ที่เป็นภาวะปกติ และไม่จำเป็นต้องรับการผ่าตัด คือ ก้อนที่มีลักษณะถุงน้ำถุงเดียวที่รังไข่ มีลักษณะใสจาก ultrasound ขนาดไม่เกิน  7 ซม. ถุงน้ำดังกล่าวมักจะยุบไปได้เอง 

ลักษณะของก้อนที่พบที่รังไข่จะพิจารณาผ่าตัดเมื่อ
1. ถุงน้ำรังไข่ที่มีขนาดมากกว่า 5 ซม. แล้วไม่ยุบลงใน 8 สัปดาห์
2. ก้อนที่รังไข่ที่มีลักษณะก้อนแข็ง ( solid component )
3. ลักษณะถุงน้ำรังไข่ที่มีผนังด้านในมีลักษณะไม่เรียบ( papillary vegetation)จาก ultrasound
4. ก้อนที่รังไข่ที่มีขนาดเกิน 10 ซม.
5. มีน้ำในช่องท้อง หรือ ท้องมาน
6. ก้อนที่รังไข่ทุกขนาด ที่พบในผู้หญิงก่อนวัยเจริญพันธุ์ หรือ วัยหมดประจำเดือน
7. ก้อนที่รังไข่ทีมีการแตก หรือ การบิดขั้วเป็นเกลียว

อย่างไรก็ตามเมื่อพบก้อนดังกล่าวแล้ว สูตินรีแพทย์ทั่วไปสามารถให้คำแนะนำกับท่านได้ครับ

โดย นพ.คมสันติ์ สุวรรณฤกษ์ สูติ-นรีแพทย์